Vroeg ijs december 2015

Er wordt nu al gespeculeerd hoe de winter zou gaan verlopen. Natuurlijk hopen we dat er dit jaar weer eens op natuurijs kan worden geschaatst.Het snelst vormt zich ijs van voldoende dikte als het water niet diep is en vooral schoon, maar het is ook gunstig als de baan beschut ligt. Beschutte plekken koelen ‘s nachts namelijk meer af dan plekken, waar vaak wind blijft staan. Staan er hoge bomen om de baan dan zorgen deze voor lange slagschaduwen, zodat de zonnestraling moeilijker het ijs kan bereiken.

In een doorsnee Hollandse winter is de kans op schaatsijs het grootst tussen half januari en half februari. Gemiddeld is het dan het koudst en ook de watertemperaturen en die van de ondergrond zijn doorgaans laag, zodat zich gemakkelijk ijs vormt. Laat in februari is het vaak ook nog koud, maar de toenemende kracht van de zon gaat steeds meer een rol spelen, dit is ten nadele van de ijskwaliteit.

Maar tijdens de meeste winters komen we in december voor het eerst op de schaats. Tenminste als dit wil lukken, want met het warmer worden van het klimaat zijn er helaas steeds vaker winters, waarin we helemaal niet kunnen schaatsen. Soms lukt het wel eens eind november, maar begin november komt maar heel zelden voor. Toch was er eens een winter, waarin begin november(eigenlijk is het dan nog geen winter, maar herfst) al geschaatst kon worden, en wel in 1980.

Nadat eind oktober de temperatuur snel daalde kwam het op 1 november in De Bilt al tot een ijsdag met een maximumtemperatuur van –0.8 graad. De kou hield ook de volgende dagen aan en zo kon er op de 3e al op ondergelopen weilanden en slootjes worden geschaatst. Het blad, dat nog vrij veel aan de bomen zat, vroor letterlijk van de bomen. De oorzaak van de vroege kou was een noordoostenwind die koude lucht vanuit Noordoost-Europa aanvoerde. In dat gebied was het ook al kouder dan gemiddeld omdat zich daar ongewoon vroeg, half oktober al een dik sneeuwdek vormde.

De schaatspret was overigens maar van korte duur, al was de oorzaak geen dooi. Op 4 november viel er namelijk een pak sneeuw van 10 tot 20 cm. Leuk voor het winterse plaatje, maar slecht voor de ijsgroei. Na de 4e bleef het nog wat door kwakkelen, maar pas na de 8e kwam de temperatuur overdag verder boven het vriespunt, al vroor het ‘s nachts vaak nog wel wat. Hierna ging het hard. Op 15 november werd het al weer 14.5 graden en er volgden tien dagen met temperaturen boven de 10 graden en zelfs enkele van rond 15 graden. Zo werd de kou wel heel drastisch gecompenseerd!

Hierna werd het evenwel weer snel kouder en kwam het ‘s nachts tot lichte,en na Sinterklaas op de 7e en 8e zelfs matige tot strenge vorst. Maar van schaatsen kwam niets terecht. Er viel namelijk teveel sneeuw. Tijdens het normaal gesproken koudste deel van de winter was er van serieuze vorst geen sprake.

Hoe het dit jaar gaat verlopen is – ook na de flinke kou van oktober – natuurlijk nog niet te zeggen. Op kortere termijn is er van winterweer geen enkele sprake en lijken de temperaturen eerder normaal tot boven normaal te worden. Maar in ons wisselvallige Nederlandse klimaat kan het weer somszomaar omslaan, dus wie weet!

Sportieve groeten, Arie

Scan de code