De winter 2022-2023 is begonnen met veel ambitie, maar januari heeft ons vooral neerslag en zachte temperaturen gebracht. De laatste maand van de meteorologische winter staat al voor de deur! Wordt het nog één keer volop winterweer of verloopt februari flink zacht?

“De winter 2022-2023 begon vol ambitie begin december en het vervolg verloopt teleurstellend”

Vlak voor de kerst zag het er veelbelovend uit, maar januari bracht vooral veel neerslag en vaak vrij zachte dagen, al zaten er ook een paar ronduit waterkoude dagen tussen. Sneeuw zagen we nauwelijks en hooguit af en toe verscheen er een vliesje ijs op het water.

Het zeewater van de Noordzee is dichtbij ons, ten opzicht van andere plekken in de wereld die op dezelfde breedtegraad liggen, uitzonderlijk warm. Doordat wij in Nederland regelmatig te maken hebben met een zuidwestelijke wind wordt in de winter relatief zachte en milde lucht aangevoerd. Alleen met een oostenwind kunnen wij dus echt te maken krijgen met extreem koude temperaturen. De plekken waar dit dan eerder gebeurt zijn plaatsen in het oosten van het land.

De laatste keer dat we extreem weer kregen was op 27 januari 1942.

27 januari jl was het precies 81 jaar geleden dat de koudste temperatuur ooit in ons land werd gemeten in Winterswijk -27,4 graden. Dit zijn temperaturen die wij, door de klimaatverandering, hoogstwaarschijnlijk nooit meer zullen meemaken. Hoe werd het hier zo koud en waarom kan het juist op deze plek zo extreem afkoelen? De winter van 1963 was met een gemiddelde van -3.0 graden de koudste winter ooit gemeten. De winter van 1942 verliep met een gemiddelde temperatuur van -1.9 graden ook zeer koud. Zeker als we het vergelijken met het huidige gemiddelde van onze winters. Dit ligt namelijk op 3.9 graden.

Het meest opvallende van de winter van 1942 was bij uitstek de dagen met zeer strenge vorst (dit is wanneer de temperatuur lager uitvalt dan -15 graden). De Bilt kende deze winter maar liefst 7 dagen met zeer strenge vorst. Normaal gesproken kwam het in die tijd op slechts 1 dag tot zeer strenge vorst. Op 27 januari 1942 hadden we dan ook te maken met een ideale setting voor echt ijskoude temperaturen.

De dagen voordat het record werd gebroken was er een dik pak sneeuw gevallen in grote delen van het land. Op sommige plekken was zelfs sprake van een sneeuwdek van maar liefst 40 centimeter. Door de invloed van hoge druk stond er nauwelijks wind. In combinatie met een oostenwind werd ijskoude lucht aangevoerd en boven een sneeuwdek zakte de temperatuur op meerdere weerstations richting -25 graden.

Uiteindelijk werd deze nacht de koudste temperatuur in Winterswijk gemeten, -27,4 graden. Het is niet uitgesloten dat het op sommige plekken in ons land nog kouder werd, maar door het gebrek aan weerstations zullen we dit helaas nooit weten. De laagste temperatuur in de Bilt is ook in dezelfde nacht gehaald. Hier koelde het af naar -24,7 graden. Moet je nagaan hoe extreem koud die nacht geweest moet zijn!

Laatste keer extreem koud in 2012.

De laatste keer dat we met extreme kou te maken kregen is ook alweer een tijdje geleden. Op 4 februari 2012 was namelijk ook sprake van een ideale setting waardoor de temperatuur flink onderuit schoot op bepaalde plekken in ons land. Echte transport kou uit het oosten zorgde ervoor dat het boven een dik sneeuwdek afkoelde tot maar liefst -22,9 graden in Lelystad. Er was toen sprake van brede opklaringen in combinatie met hoge druk boven ons land. Al met al perfecte omstandigheden voor zeer koude temperaturen.

Voor winterliefhebbers zien de weerkaarten voor februari er niet hoopvol uit.

Februari begint met zacht, wisselvallig en nat weer. In hoog tempo trekken regengebieden en buien van de Atlantische Oceaan over ons land en daarbij kan de wind soms flink uithalen. Bij een dergelijk weertype komt het aan zee geregeld tot zware windstoten en we moeten niet gek opkijken als het een keer tot storm komt. De stormparaplu zul je begin februari dus regelmatig nodig hebben! Tussen de regengebieden en buien in zijn er ook mooie zonnige momenten te verwachten en wie weet zie je dan ook wel regenbogen. De wind waait in de eerste helft van februari uit het westen tot zuidwesten en daarmee wordt zachte lucht aangevoerd.

De kans op vorst is klein, maar bij een windstil intermezzo kan het in de nacht en vroege ochtend nog wel een keer licht vriezen. Overdag ligt de temperatuur tussen 5 en 10 graden. Daarmee kunnen we spreken van normaal tot vrij zacht weer, want gemiddeld is het in de eerste helft van februari een graad of 6. Doordat het vaak hard waait kun je het weer wel als kouder ervaren dan de thermometer aangeeft.

In de tweede helft van februari wordt het waarschijnlijk rustiger en droger. Dit komt doordat neerslaggebieden waarschijnlijk een noordelijkere koers krijgen en wij in een rustigere atmosfeer terecht komen. Bij rustig weer kan gemakkelijk mist of laaghangende bewolking ontstaan en valt minder regen dan normaal. Het rustige weer gaat gepaard met normale tot iets boven normale temperaturen.

Het klimaatgemiddelde voor de middagtemperatuur eind februari is een graad of 8. Nu loopt de temperatuur bij voldoende zon soms op in de dubbele cijfers. Heldere nachten kunnen wel lichte vorst opleveren.

De schaatsen kunnen in februari dus in het vet blijven, terwijl je de ruitenkrabber vooral in de tweede helft van de maand soms wel nodig zult hebben. Een vroeg vleugje lente met maxima van 15 graden en meer zit er nog niet in, maar de dagen worden in februari wel één uur en drie kwartier langer.

Mede namens onze weerman Arie Verrips met enig voorbehoud – volgend jaar nieuwe kansen, nieuwe prijzen!

Schaatsen slijpen voor volgend seizoen klik op deze link voor meer informatie.

Bron: weerplaza